Może się wydawać, że szachy dość luźno wiążą się z historią Polski. Nic bardziej mylnego, ta gra była znana na ziemiach polskich już w XII wieku. Można oczywiście dociekać czy ta dyscyplina dotarła do Polski ze wschodu czy z zachodu, chociaż ostatecznie nie jest to aż tak istotne.
Wiadomo, że w szachy grywał sam Bolesław Krzywousty a ten władca politykiem i wodzem był nietuzinkowym. Nie będzie przesadą stwierdzenie, że szachiści mieli znaczny wkład w tworzeniu historii Polski bo archeolodzy odkryli średniowieczne szachownice i figury do gry zarówno w Sandomierzu jak i w Szczecinie i Gdańsku oraz na Śląsku.
„Czatrang” czyli po staropolsku szachy był tak popularny, że mnóstwo szlachetków umieściło w swoim herbie szachownicę. O szachach pisali tacy erudyci jak Janko z Czarnkowa czy Jan Kochanowski. W szachy namiętnie grał Stefan Batory i Zygmunt III Waza; obaj ci monarchowie używali tej gry jako broni politycznej i propagandowej bo Batory czarne figury szachowe kazał zrobić na podobieństwo swoich przeciwników politycznych i tak wielki hetman Jan Zamojski mógł zobaczyć swoją „karykaturę- niby przypadkiem” na szachowym stoliku monarchy. W sumie jak mawiano: „nie miał krzywdy bo go jego wysokość jako najważniejszą po królu figurę upodobnił” Dodajmy jeszcze; „królem u którego w Czatrangu (szachach) hetmanił ichmość Zamojski był...Belzebub”. Niemniej więcej powodów do narzekań mieli ci magnaci występujący na szachownicy Batorego w roli gońca, skoczka albo...pionka. Gwoli sprawiedliwości obok szachów w I Rzeczpospolitej fascynowano się też warcabami. Nawet mawiano o tej grze „ szachy mniejsze lub umniejszone” ale obydwie te dyscypliny traktowano na równi bo młody szlachcic prócz jazdy konno, fechtunku musiał umieć grać w szachy i warcaby „ aby go ciżba pospolitsza niemym monstrum nie tytułowała”. Ten tekst jest też dobrą okazją by przypomnieć wkład Polaków w dopracowanie tej gry planszowej jaką są warcaby. Otóż Franciszek Żubr polski oficer w służbie Marii Leszczyńskiej zmodyfikował i udoskonalił szachownicę do gry. We Francji mawiano nawet polskie warcaby a w Polsce o tej samej grze mówiono warcaby francuskie. Chyba mówiono tak tylko po to by powiedzeniu „Cudze chwalicie swego nie znacie” stało się zadość. Pasji szachowej nie zakłócił upadek I Rzeczpospolitej i narodowe powstania. W 1829 roku rozegrano nawet mecz korespondencyjny między Warszawą a Krakowem. Prawdziwy bestselerem w Polsce okazał się podręcznik do gry w szachy wydany w 1835 roku.
Znakomitym szachistą był też Józef Piłsudski. Taktykę i manewr w wojnie 1920 roku marszałek często porównywał do rozegranej partii szachowej. Chociażby kapitalny manewr okrążający bolszewików pod Warszawą nazywał ruchem skoczka lub szachowego konia a manewr nad Niemnem posunięciem w stylu szachowego gońca; „jak laufrem wroga rozbili”. Prawdziwy rozkwit zmagań na szachownicy przeżywała Polska w dwudziestoleciu międzywojennym. Kurier Lwowski wspominał: „Szachy stały się popularne wśród zamożnych ziemian, przedsiębiorców ale i wśród małomiasteczkowych szewców i parobków”. We wspomnieniach weteranów frontów II wojny światowej przewija się stwierdzenie „Polacy dużo częściej wyciągali z plecaków małe szachownice niż Tommies ( Anglicy) czemu tamci znacznie się dziwili”.
Można z nostalgią zauważyć, że smartfony i gry komputerowe odsunęły zainteresowanie szachami i warcabami. Nie do końca, świadczy o tym rozegrany ostatnio turniej, w którym na szachownicach zmagali się uczniowie naszej szkoły. Dlaczego akurat w listopadzie? Bo jest to miesiąc, w którym historia państwa polskiego wiele razy zmieniała swój bieg, może trochę tak jak to podczas gry w szachy czy w warcaby. Dla uczczenia odzyskania niepodległości ale też nie mniej istotnych bitew pod Chocimiem, Warną w Turnieju Niepodległości zmagali się, zajmując kolejne miejsca:
1.Konrad Urban
2.Olszowy Oskar
3. Igor Wójtowicz
Jako starsza grupa szachistów oraz
1.Bartek Pałka
2.Krasowski Kacper
3. Oliwia Miazga
4. Andżelika Andrzejewska
Jako starsza grupa warcabistów
Oraz warcabiści młodsi
1.Nikola Krasowska
2.Katarzyna Bryk
3. Emilia Dziewa
4.Julia Walczak
5.Oliwia Garbacz
6. Piotr Luks
7. Diana Martyna
8.Barbara Kukiełka
9.Krzysztof Piotrowski.
Marek Mazur
Agnieszka Kołodziejska